Bycie opiekunem i przewodnikiem dzieci w odkrywaniu świata jest bardzo trudną oraz odpowiedzialną rolą. Niemniej jednak jest także niezwykle satysfakcjonująca. Bez wątpienia same dzieci, jak również to, w jaki sposób działają ich mózgi, na więc a jakich zasadach przebiega ich rozwój były i wciąż są fascynujące dla badaczy z zakresu pedagogiki. Z uwagi na pragnienie osób dorosłych, a wręcz misję oferowania najmłodszym możliwie maksymalnego wsparcia w rozwijaniu nowych umiejętności, powstało wiele metod wychowania, dających wskazówki, co do jak najlepszego stworzenia warunków rozwoju dziecka. Jedną z nich jest niezwykle popularna w przeciągu ostatnich lat metoda Montessori. Na czym polega i jakie są jej główne założenia?
Metoda Montessori — co to jest i skąd się wzięła?
Metoda Montessori ma za sobą 100 letnią tradycję wywodzącą się z Włoch. Jej autorką jest lekarka, pedagog i antropolog, Maria Montessori. Mogła poszczycić się 50 latami doświadczenia w pracy z dziećmi przynależącymi do różnych ras i narodowości oraz o odmiennych stanach społecznych. Ponadto była założycielką szkoły w biedniejszej dzielnicy Rzymu, a także matką nowej, pionierskiej metody wychowawczej opartej na dokładnej obserwacji dzieci oraz indywidualnym podejściu do każdego z nich.
Metoda Montessori — jak to działa i jak ją wprowadzić?
Przede wszystkim, aby zrozumieć, jak działa metoda Montessori, należy zapoznać się z dokonanym przez autorkę podziałem etapów rozwojowych z perspektywy podejścia dzieci w różnym wieku do świata.
Od noworodka do 6 roku życia maluchy określane są mianem odkrywców, ponieważ eksplorują swoje otoczenie i pochłaniają je, czyli zapoznają się z językiem, kulturą, religią, zwyczajami, pojęciem piękna. Natomiast między 6 a 12 rokiem życia dzieci zaczynają świadomie poznawać świat, kierując swoją wyobraźnią, rozwijając abstrakcyjne myślenie w celu zwiększenia swojej wiedzy o świecie. Czas pomiędzy 12 a 18 rokiem życia to okres pełen prób odnalezienia się w społeczeństwie, oceny środowiska i rozwijania umiejętności społecznych. Natomiast po 18 roku życia dziecko staje się dorosłym, który zaczyna specjalizować się w jakiejś dziedzinie i współtworzyć świat z innymi.
Dlaczego uświadomienie sobie tego schematu jest tak ważne dla metody Montessori? Otóż według jej założeń należy do każdego z tych etapów dostosować sposoby uczenia i podejście wychowawcze, aby odpowiednio wykorzystać potencjał dziecka.
Główne założenia metody Montessori
Maria Montessori wyznaczyła kilka ważnych w wychowaniu dziecka aspektów oraz zasad, na które należy zwrócić szczególną uwagę:
- zdobywanie wiedzy, kompetencji, umiejętności i doświadczenia poprzez własną spontaniczną aktywność (nauczyciele nie narzucają dzieciom działań, ale współpracują w procesie wychowawczym),
- samodzielne podejmowanie decyzji dotyczących miejsca, rodzaju i czasu pracy (decyzja jest indywidualna lub podejmowana razem z partnerem, w ten sposób dzieci kształcą swoje indywidualne zdolności i nabierają doświadczenia w prawdziwej ocenie własnych umiejętności),
- koncentracja (nauka dokładności i systematyczności podczas działania),
- lekcje ciszy (nabywanie wprawy w umiejętności pracy w ciszy),
- porządek (nabywanie umiejętności utrzymywaniu porządku w swoim otoczeniu),
- społeczne reguły (łączenie w grupy dzieci w różnym wieku [zazwyczaj trzy roczniki], co umożliwia wzajemne uczenie się od siebie; wykształcenie świadomości, że nie wolno przeszkadzać, ranić i niszczyć),
- obserwacja (wychowawca powinien z baczną uwaga i dużym szacunkiem obserwować dziecko, aby zauważyć ewentualne przeszkody w jego rozwoju dziecka; obserwacja daje możliwość bycie przewodnikiem dziecka),
- indywidualny tok rozwoju dziecka (dziecko powinno rozwijać się według indywidualnych możliwości i własnego tempa, podejmować tylko te zadania, do których jest już przygotowane; każde dziecko zasługuje na życzliwość, uwagę i indywidualną opiekę wychowawcy).
Podążanie oraz realizowanie powyżej wymienionych założeń ma na celu rozwijanie samodzielności, a także wiary we własne możliwości, nauczenie poszanowania do porządku i pracy, wykształcenie umiejętności samodzielnej pracy oraz zespołowej, nauczenia koncentrowania się podczas wykonywania określonego zadania, wpojenia posłuszeństwa opartego na samokontroli, a nie na przymusie z zewnątrz, wypracowanie postawy odrzucającej system nagród, rozwijanie zamiłowania do pomocy innym, przekazywanie szacunku do ludzi, pomoc w odkrywaniu i rozwijaniu indywidualnych talentów.
Metoda Montessori — czy warto wprowadzić ją do wychowania?
Dzięki metodzie Montessori dzieci niejako same określają ścieżkę swojego rozwoju ze względu na to, że rodzice pozwalają mu dokonywać samodzielnych wyborów. Dziecko uczy się świata i poznaje go dzięki pięciu zmysłom według własnego planu, decydując, co chce robić w danej chwili. Rodzic wprowadzający do wychowania metodę Montessori może liczyć na to, że jego dziecko będzie skoncentrowane na swoich zadaniach, samodzielne, pełne wiary w siebie, z ufnością patrzące na świat i przyszłość, odpowiedzialne, współczujące, chętne do pomocy, cierpliwie, a także niepoddające się. Dlatego ze względu na szereg pozytywnych zachowań oraz nawyków, które buduje metoda Montessori, zdecydowanie warto wprowadzić ją do wychowania swojego dziecka.
Kurs Montessori — czy warto pójść na niego, czy na studia?
Ze względu na popularność metody Montessori, na rynku potrzebni są specjaliści-pedagodzy nieskrępowanie poruszający się w tym zakresie tematycznym. Niewątpliwe z tego powodu możesz napotkać na szereg kursów oferujących łatwe i szybkie zdobycie wiedzy. Niemniej jednak miej na uwadze, że ze względu o troskę o najmłodszych Ministerstwo Edukacji wciąż ściśle dopracowuje wymogi stawiane osobom chcącym pracować z małymi dziećmi. Dlatego jeśli myślisz o związaniu swojej ścieżki kariery na specjalności pedagogika z elementami Montessori, rozpocznij studia na wyższej uczelni. Uzyskany na niej dyplom będzie nie tylko lepiej postrzegany przez Kuratorium Oświaty, lecz także potencjalnego pracodawcy. Dzięki temu, że studia są dłuższe niż kursy masz więcej czasu na nabycie wymaganych umiejętności, a co za tym idzie — większej ich ilości. Ponadto uczelnie wyższe mają lepiej wyszkoloną kadrę wykładowców oraz bardziej dopracowany program nauczania.
Jeżeli szukasz uczelni, która sprosta tym wszystkim wymogom sprawdź ofertę Collegium Balticum – Akademia Nauk Stosowanych.
