Edukacja włączająca

Cele szczegółowe:

• pogłębienie i uzupełnienie wiedzy oraz rozwijanie umiejętności z zakresu psychologicznego i pedagogicznego przygotowania do pracy z dziećmi i uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, teorii edukacji integracyjnej i włączającej oraz dydaktyki specjalnej i diagnostyki

• wyposażenie uczestników w praktyczne umiejętności z zakresu diagnozowania specjalnych potrzeb edukacyjnych, planowania, realizacji i monitoringu działań wspierających, metodyki kształcenia w grupach zróżnicowanych, budowania programów wychowawczych w edukacji integracyjnej i włączającej oraz organizacji edukacji włączającej

• wyposażenie uczestników w praktyczne umiejętności edukacyjne, wychowawcze i terapeutyczne niezbędne do prowadzenia zajęć z zakresu edukacji włączającej w przedszkolach, szkołach, placówkach edukacyjnych i opiekuńczo-wychowawczych, o których mowa w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 roku, a także w placówkach pomocy społecznej, ośrodkach szkolno-wychowawczych, organizacjach pozarządowych skupiających dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

ABSOLWENT STUDIÓW PODYPLOMOWYCH W WW. ZAKRESIE:
Absolwent studiów podyplomowych po zrealizowaniu ww. przedmiotów osiągnie następujące efekty kształcenia:

w zakresie wiedzy

• zna psychologiczne uwarunkowania rozwoju dzieci i uczniów: środowisko rozwoju – strukturę i konsekwencje, czynniki zakłócające proces rozwoju, konsekwencje niepunktualności wydarzeń życiowych, mechanizm adaptacji i trudności przystosowawczych, zaburzenia i opóźnienia rozwojowe, wyzwania rozwojowe, koncepcje jakości życia i dobrostanu

• zna psychologiczne uwarunkowania kształcenia dzieci i uczniów: proces uczenia się w kontekście specjalnych potrzeb edukacyjnych, uwarunkowania i konsekwencje motywacji do uczenia się i osiągnięć, powodzenia i niepowodzenia szkolne – przyczyny i skutki

• zna podstawy psychologii wychowawczej i psychoprofilaktyki: proces wychowawczy w kontekście wyzwań rozwojowych dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, psychologiczne wymiary interakcji wychowawczej oraz strategii oddziaływań wychowawczych, wychowanie do wartości i odpowiedzialności

• zna podstawy psychologii klinicznej dzieci i młodzieży: pojęcie normy, normalności i zdrowia, zaburzenia zdrowia psychicznego w okresie dzieciństwa i dorastania, specyfikę zaburzeń okresu dzieciństwa i adolescencji, w tym emocjonalnych i behawioralnych, całościowe zaburzenia rozwoju, uwarunkowania problemów klinicznych w rozwoju dzieci i młodzieży; problematykę stresu i sytuacji kryzysowych oraz sposoby radzenia sobie z nimi, psychologicznych następstw doświadczeń traumatycznych, w tym choroby przewlekłej lub niepełnosprawności

• zna podstawy psychologii rehabilitacji: zagadnienia niepełnosprawności i rehabilitacji, niepełnosprawności w kontekście zdrowia, niepełnosprawności z perspektywy rozwojowej, potrzeb dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami i chorobami przewlekłymi, psychologicznych konsekwencji niepełnosprawności fizycznej i intelektualnej oraz choroby przewlekłej, problemów życiowych i możliwości rozwojowych dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami oraz z chorobami przewlekłymi; istotę i psychospołeczne konsekwencje widocznej i niewidocznej niepełnosprawności lub choroby przewlekłej

• zna podstawowe problemy pedagogiki specjalnej jako nauki interdyscyplinarnej

• zna zakresy pedagogiki specjalnej: surdopedagogikę, tyflopedagogikę, edukację i rehabilitację osób z niepełnosprawnością intelektualną, pedagogikę resocjalizacyjną, pedagogikę korekcyjną (terapię pedagogiczną), pedagogikę leczniczo-terapeutyczną

• zna regulacje prawne w zakresie kształcenia dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i zasady orzekania w tym zakresie; zasady organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej; aspekty klasyfikowania i oceniania uczniów

• zna specyfikę pracy opiekuńczo-wychowawczej, rehabilitacyjnej, resocjalizacyjnej i socjoterapeutycznej

• zna sytuację rodziny dziecka i ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

• zna wybrane zagadnienia z pedagogiki specjalnej

• ma wiedzę z zakresu dydaktyki specjalnej i diagnostyki w pedagogice specjalnej

• zna pojęcia edukacji włączającej, integracyjnej i ogólnodostępnej; podstawy i konsekwencje procesu wykluczania; postawy społeczne; teoretyczne podstawy edukacji włączającej

• zna koncepcję wspólnych i swoistych potrzeb dzieci i uczniów i jej konsekwencje dla procesu edukacji

• zna polskie i międzynarodowe regulacje prawne związane z problematyką inkluzji społecznej, w tym edukacyjnej; zasady orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego w Polsce; zasady kształcenia kadr w zakresie edukacji włączającej

• zna pojęcie i proces diagnozowania specjalnych potrzeb edukacyjnych; założenia różnicowej i funkcjonalnej diagnozy; kryteria diagnostyczne; wybrane narzędzia diagnozy potrzeb edukacyjnych

• zna założenia i zasady konstruowania indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych oraz zasady i metody ich ewaluacji

• zna istotę i zalety nauczania otwartego w edukacji włączającej; metodykę wdrażania nauczania otwartego; pojęcie i zasady uniwersalnego projektowania zajęć; metody nauczania; formy organizacyjne pracy na lekcji

• zna rolę nowych technologii w dostosowaniu nauczania do potrzeb dzieci i uczniów

• zna modele współpracy nauczycieli i specjalistów oraz ich konsekwencje dla organizacji zajęć edukacyjnych

• zna sposoby i zasady kontroli postępów i oceniania w klasach włączających

• zna pojęcia wychowania i rozwoju; zasady współpracy środowisk wychowawczych w procesie wychowania; konteksty wychowania

• zna istotę programu wychowawczego szkoły; miejsce przedszkola i szkoły jako instytucji wychowawczej

• zna cechy środowiska kształcenia i wychowania; zasady życia społecznego i wychowania

• zna uwarunkowania agresji i przemocy w szkole; zachowania ryzykowne; problematykę uzależnienia i zagrożenia uzależnieniem

• zna przesłanki teoretyczne programów profilaktycznych uzależnień oraz programów zapobiegania samobójstwom dzieci i młodzieży oraz metodykę wykorzystywania konstruowanych programów wychowawczych

• zna zasady komunikacji interpersonalnej; pojęcia procesu i wzorców komunikowania się w przedszkolu, szkole lub placówce systemu oświaty

• zna pojęcie kultury organizacyjnej przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświaty; rozwój kultury włączającej przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświaty i przywódczą rolę dyrektora

• zna rolę i organizację wewnątrzszkolnych systemów doskonalenia zawodowego nauczycieli

• zna specyfikę przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświaty, w której jest realizowana praktyka, w szczególności działania edukacyjne, terapeutyczne i opiekuńczo-wychowawcze, organizację pracy, zakresy zadań pracowników, uczestników procesów pedagogicznych oraz rodzaj prowadzonej dokumentacji

• zna specyfikę edukacji włączającej dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

• zna zasady zapewniania bezpieczeństwa dzieciom w przedszkolu i uczniom w szkole lub placówce systemu oświaty i poza nimi

w zakresie umiejętności

• potrafi analizować zjawiska, zależności, związki i problemy zachodzące w obszarze procesu nauczania-uczenia się dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, odwołując się do wiedzy psychologicznej

• potrafi omówić psychologiczny kontekst procesu wychowania dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

• potrafi opisać przebieg procesu psychospołecznej adaptacji do życia z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą w kontekście uzyskania satysfakcjonującej jakości życia, odwołując się do wybranych koncepcji psychologicznych

• potrafi identyfikować zewnętrzne i wewnętrzne zasoby kluczowe w rozwijaniu potencjału dzieci i uczniów z niepełnosprawnością lub chorobą przewlekłą

• potrafi identyfikować i interpretować złożone zjawiska i systemy wsparcia dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

• potrafi dokonać krytycznej analizy systemów wsparcia dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, wykorzystując wybrane aktualne ujęcia koncepcyjne

• potrafi poddać analizie zachowania, procesy i zjawiska dotyczące psychospołecznych potrzeb członków rodzin dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

• potrafi wyjaśnić i określić czynniki moderujące zróżnicowanie rodzin z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w zależności od rodzaju zaburzenia u dziecka lub ucznia i stylu radzenia sobie rodziców lub opiekunów z tymi zaburzeniami; rozpoznać i zinterpretować potrzeby rodziny z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w odniesieniu do konkretnych problemów rodziny; zaprojektować proces wspierania rodziny z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

• potrafi wykorzystać znajomość pedagogiki specjalnej w praktyce zawodowej

• potrafi wykorzystać w praktyce wiedzę z zakresu dydaktyki specjalnej

• potrafi identyfikować obszary wykluczenia społecznego oraz wskazywać jego przyczyny i symptomy w powiązaniu z różnymi zakresami pedagogiki specjalnej i dziedziną nauk społecznych

• potrafi wyjaśnić proces wykluczenia społecznego oraz wskazać jego konsekwencje, wykorzystując aktualną wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki specjalnej w powiązaniu z dziedzinami nauk społecznych i humanistycznych

• potrafi zaprojektować badania efektywności modelu edukacji włączającej

• potrafi dokonać funkcjonalnej charakterystyki dziecka i ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

• potrafi przeprowadzić diagnozę edukacyjnych potrzeb dziecka i ucznia oraz diagnozę relacji społecznych w grupie rówieśniczej

• potrafi określić obszary i wskazania terapeutyczne dla dziecka i ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

• potrafi zaprojektować proces ewaluacji indywidualnych programów edukacyjnych

• potrafi projektować zajęcia dla zróżnicowanych grup dzieci i uczniów; dobierać i adaptować środki dydaktyczne do potrzeb dziecka i ucznia motywować dziecko i ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; stosować ocenianie wspierające uczenie się

• potrafi rozpoznać relacje społeczne w przedszkolu i grupie przedszkolnej lub w szkole i klasie szkolnej

• potrafi diagnozować potrzeby, oczekiwania i zasoby podmiotów życia przedszkolnego i szkolnego

• potrafi projektować zajęcia dla zróżnicowanych grup dzieci i uczniów

• potrafi określić cele podejmowanych działań wychowawczych w grupie przedszkolnej i klasie szkolnej, konstruować programy wychowawcze oraz dokonywać ich ewaluacji

• potrafi diagnozować zachowania świadczące o wystąpieniu konfliktu w grupie zróżnicowanej

• potrafi rozpoznać przyczyny agresji i przemocy w przedszkolu i szkole oraz podejmować działania profilaktyczne

• potrafi tworzyć programy kształtujące kompetencje społeczno-emocjonalne dzieci i uczniów z niepełnosprawnościami i stosować te programy w grupach przedszkolnych i klasach włączających; ocenić efektywność programów rozwijających kompetencje społeczno-emocjonalne dzieci i uczniów z niepełnosprawnościami; budować programy kształtowania postaw wobec dzieci i uczniów z niepełnosprawnościami i relacji rówieśniczych w grupach integracyjnych

• potrafi wykorzystywać w praktyce zasady komunikacji interpersonalnej, w tym elementów werbalnych i niewerbalnych

• potrafi porozumiewać się w sytuacjach konfliktowych

• potrafi podjąć współpracę z nauczycielami, specjalistami, kadrą pomocniczą, rodzicami lub opiekunami dzieci i uczniów oraz ze środowiskiem lokalnym

• potrafi dbać o miejsce i rangę przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświaty w środowisku lokalnym

• potrafi zaobserwować funkcjonowanie dziecka i ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i nauczyciela w przedszkolu, szkole lub placówce systemu oświaty

• potrafi dokonać analizy i interpretacji zaobserwowanych lub doświadczonych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych

w zakresie kompetencji społecznych

• jest przygotowany do korzystania z wiedzy z zakresu psychologii rehabilitacji i niepełnosprawności w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii psychologów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązywaniem problemów
• jest przygotowany do prezentowania właściwej postawy wobec dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
• jest przygotowany do organizowania kształcenia dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi zgodnie z przepisami prawa
• jest przygotowany do przestrzegania zasad etyki w pracy z dziećmi i uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
• jest przygotowany do przyjęcia odpowiedzialności za własne przygotowanie do pracy z rodziną dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
• jest przygotowany do skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zawodowych oraz z nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy
• jest przygotowany do pracy samodzielnej i w grupie, z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi
• jest przygotowany do realizowania koncepcji uczenia się przez całe życie